UTZ is in 2002 door Ahold opgericht, in samenwerking met koffieboeren.

UTZ is een duurzaamheidsstandaard die zich richt op:

Een betere oogst
Een beter inkomen voor de boer
Een beter milieu
Een beter leven voor de boer
Tegenwoordig is UTZ niet alleen toepasbaar op koffie, maar ook op cacao, thee en hazelnoten.

Door middel van regelgeving die uiteen wordt gezet in de UTZ-standaard, kunnen zowel boeren als bedrijven zich laten certificeren.

Met behulp van deze certificering laten zowel boeren en bedrijven zien dat zij de UTZ-principes behartigen. UTZ streeft naar een transparante en eerlijke markt. Dit wordt bewerkstelligd met een Code of Conduct voor boeren en een Chain of Custody voor bedrijven.

In de Code of Conduct staan werkwijzen beschreven voor betere landbouwmethoden, werkomstandigheden en milieubewustheid. Om ervoor te zorgen dat boeren handelen naar deze Code of Conduct, voeren auditoren regelmatig onaangekondige controles uit.

De Chain of Custody beschrijft de regels die gelden voor ieder bedrijf dat UTZ-producten van de boer verhandelt, transporteert of verwerkt. Wanneer deze bedrijven zich laten certificeren wordt de authenticiteit van de UTZ producten in verdere processtappen gegarandeerd door middel van een sluitende traceerbaarheid. Deze traceerdbaarheid wordt geborgd middels drie modellen: mass balance (MB), segregated (SG) en/of Identity Preserved (IP). Verpakkingen en traceerbaarheid worden door UTZ gecontroleerd met de Good Inside Portal (GIP).

In de communicatie naar de  consument kunnen bedrijven laten zien dat zij zich betrokken voelen bij de zorg voor de planeet en de maatschappij. Wanneer een product volledig UTZ gecertificeerd is, is dit te herkennen aan het UTZ-logo op de verpakking. Deze bevat de tekst: ‘Better farming, better future’ of ‘UTZ certified, good inside’.