Productinformatie in viskramen en viswinkels
Door Jacqueline Hageman
Consumenten vragen steeds vaker om duurzame vis en om een weloverwogen keuze te kunnen maken, gaat hij af op productinformatie. Volgens de Gemeenschappelijke marktordening voor visserij- en aquacultuurproducten die al sinds 1 januari 2014 in werking is getreden, is het wettelijk verplicht om informatie te verstrekken bij de verkoop van vis binnen de Europese Unie. Recent onderzoek uit december 2020 in opdracht van de Consumentenbond ‘Duurzaamheid en informatievoorziening in viswinkels en viskramen in Nederland’ door ‘Good Fish’ toont aan dat juiste of volledige productinformatie vaak ontbreekt bij viswinkels en viskramen. Maar wat moet volgens de wet op visserij- en aquaproducten worden vermeld? En op welke manieren kan deze informatie worden verstrekt? Wie is belast met de controle hierop? Op deze vragen geven we antwoord in dit artikel.
Etikettering van visserij- en aquacultuurproducten
Volgens Europese wet- en regelgeving zijn alle aanbieders van visserij- en aquacultuurproducten verplicht om informatie te verstrekken over de producten die zij verkopen op de Europese markt. Bovenop de verplichte productinformatie die voor alle voedingsmiddelen geldt , zijn er aanvullende eisen voor visserij- en aquacultuurproducten. Het doel van deze aanvullende eisen is transparantie in de keten van de visserij en aquacultuur te bereiken.
Voor alle visserij- en aquacultuurproducten, zowel voorverpakt als niet-voorverpakt, die in bijlage I van Verordening (EU) 1379/2013, onder a), b), c) en e) zijn vermeld, zijn de onderstaande vermeldingen verplicht. Er staan voorwaarden in de wetgeving en in nadere nationale invulling over de manier waarop de informatie aan de consument moet worden verstrekt. De kennis moet aanwezig bij de verkoper. Deze moet op een duidelijk zichtbare plaats en goed leesbaar worden aangebracht. Dit kan bijvoorbeeld met een etiket, een kaartje bij het product, een reclamebord of een poster.
– de handelsbenaming en de wetenschappelijke naam van de soort;
– de productiemethode en het gebied waar het product is gevangen of gekweekt en de in de wildvangst gebruikte categorie vistuig, met de voorgeschreven bewoordingen voor deze vermelding, bijvoorbeeld ‘gevangen in de Stille Oceaan (FAO 67), vangstmethode: trawlnetten’;
– of het product ontdooid is; uitgezonderd indien invriezen een technisch noodzakelijke stap is in het productieproces;
– de datum van minimale houdbaarheid.
Voor niet-voorverpakt bewerkte producten samengestelde producten of gepaneerde producten is het ook verplicht om de allergeneninformatie te kunnen verstrekken.
Aanvullende wetgeving in Nederland
Voor de etikettering van visserij- en aquaproducten in Nederland geldt bovendien nog nationale wetgeving. Dit zijn het ‘Warenwetbesluit visserijproducten, slakken en kikkerbillen’ en de ‘Warenwetregeling handelsbenamingen vis’. Hierin staat onder andere wanneer mag de term ‘kaviaar’ mag worden gebruikt en wanneer haring ‘nieuwe haring’, ‘Hollandse nieuwe’ of ‘nieuwe maatjes’ mag heten.
Vrijwillige productinformatie
Naast de wettelijke verplichte informatieverstrekking kan een aanbieder van visserij- en aquacultuurproducten gebruikmaken van keurmerken. Hiermee wordt de consument nog beter geïnformeerd over bijvoorbeeld milieuaspecten. Voorbeelden van keurmerken voor vis zijn het MSC- en het ASC -keurmerk . Dit zijn internationale keurmerken voor duurzame wild gevangen vis en verantwoord gekweekte vis. Pas na goedkeuring door de keurmerkeigenaar mag het keurmerk op het product worden geplaatst.
Naleving van de wet- en regelgeving
De NVWA is belast met het toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving op het gebied van voedingsmiddelen. Afhankelijk van de manier waarop het product wordt aangeboden, zal de minimaal verplichte informatie worden gecontroleerd.
Wat kan KTBA voor u doen?
Als deskundige op het gebied van etiketteringsvraagstukken adviseert KTBA u graag op het gebied van voedselinformatieverstrekking. Wij volgen de actuele ontwikkelingen op de voet. Heeft u nog vragen over de verplichte vermeldingen op uw product of wilt u meer weten over keurmerken? Neem dan contact op met KTBA.
Verordening (EU) nr. 1379/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 houdende een gemeenschappelijke marktordening voor visserijproducten en aquacultuurproducten
Verordening (EU) nr. 1169/2011 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten
ASC = Aquaculture Stewardship Council
MSC = Marine Stewardship Council.