Voedselfraude is op dit moment een veelbesproken onderwerp in de levensmiddelenindustrie. Wij vroegen onze QA-managers naar hun mening over voedselfraude en hun verwachtingen voor de toekomst.

Komt voedselfraude vaker voor dan ooit?

De meningen van onze QA-managers zijn erover verdeeld. Vandaag de dag komt fraude relatief vaak aan het licht, maar betekent dit dat het werkelijke aantal fraudegevallen ook hoger ligt? Volgens onze QA-managers is er tegenwoordig in ieder geval meer aandacht voor voedselfraude: ‘Voedselfraude is geen nieuw verschijnsel. Vroeger lengde de melkboer de melk aan met water. Er zijn tegenwoordig vooral meer gevallen van voedselfraude bekend bij ons en de consument.’

Zowel producenten als de media en de consument zijn bewuster van het fenomeen voedselfraude. Daarnaast spelen onderzoeksmethoden tegenwoordig meer in op het opsporen van fraude.

Het voorkomen van voedselfraude begint volgens zeventig procent van onze ondervraagden bij de producent: ‘De producent is hoofdverantwoordelijk, maar we moeten er samen voor staan om fraude te voorkomen. Denk hierbij aan de overheid, certificerende instellingen, de inkopende partijen en de consument.’ Daarnaast gelooft het merendeel van de ondervraagden niet dat een volledige borging van voedselfraude in de keten haalbaar is, al is dit wel afhankelijk van het soort product. ‘Valsspelerszullen er altijd zijn.”

De lengte van de voedselketen is bepalend voor de complexiteit van het borgen van voedselfraude. De internationalisering van de levensmiddelenindustrie maakt het opsporen van fraude er niet gemakkelijker op. Toch zijn onze QA-managers het erover eens dat het voor de voedselveiligheid niet uit moet maken waar producten vandaan komen.

Onaangekondigde audits

Onaangekondigde audits zullen in de toekomst steeds vaker voorkomen. Zestig procent van de ondervraagde QA-managers gelooft dat dit soort audits fraudezaken vroegtijdig aan het licht kunnen brengen: ‘Er moet een basis van vertrouwen gecreëerd worden tussen voedselproducenten en afnemers. Onaangekondigde audits door zowel overheden, certificerende instellingen, als klanten kunnen dit vertrouwen bevorderen.’

Tools

Om in te spelen op voedselfraude verschijnen er regelmatig nieuwe tools op de markt. Deze tools hebben veelal betrekking op een risico-inschatting van fraude binnen een bedrijf, zoals een risicoanalyse voor grondstoffen en producten. Onze QA-managers zien deze tools als een effectief hulpmiddel. Toch is er meer nodig om voedselfraude te bestrijden: ‘Risicoanalyse is een goede eerste stap, maar de vraag is hoe men vervolgens met de resultaten omgaat. De vervolgstappen zijn bepalend voor de effectiviteit van de aanpak.’ Een voorbeeld van een vervolgstap is het inzetten van productanalyses, bijvoorbeeld door middel van DNA-onderzoek. Deze analyses zijn echter prijzig en daardoor niet altijd haalbaar. In de ideale situatie is er sprake van vertrouwen tussen voedselproducenten en afnemers. Bewustwording van fraude is volgens onze QA-managers een belangrijke eerste stap bij het voorkomen van fraude.

Volgens onze QA-managers zal het opsporen van voedselfraude in de toekomst een belangrijk onderdeel zijn van het kwaliteitssysteem, met name voor bedrijven die grondstoffen verwerken die door een lange keten gaan.

Ook inkopende partijen zullen hierop in moeten spelen. De conclusie voor levensmiddelenproducenten is daarom helder: fraudedetectie opnemen in het kwaliteitssysteem wordt noodzakelijk. De toename van papierwerk is volgens de QA-managers een onvermijdelijke bijkomst. ‘Het garanderen van voedselveiligheid blijft ons voornaamste doel.’