Voedselfraude is op dit moment een veelbesproken onderwerp in de levensmiddelenindustrie. Wij vroegen onze QA-managers naar hun mening over voedselfraude en hun verwachtingen voor de toekomst.

Komt voedselfraude vaker voor dan ooit?

De meningen van onze QA-managers zijn erover verdeeld. Vandaag de dag komt het ene na het andere fraudeschandaal aan het licht, maar komt dit overeen met het werkelijke aantal fraudegevallen? Volgens onze QA-managers is er tegenwoordig in ieder geval meer aandacht voor voedselfraude: “Voedselfraude is geen nieuw verschijnsel. Vroeger lengde de melkboer de melk aan met water. Er zijn heden ten dage vooral meer gevallen van voedselfraude bekend bij ons en de consument.”

Zowel producenten als de media en de consument zijn bewuster van het fenomeen voedselfraude. Daarnaast spelen onderzoeksmethoden tegenwoordig meer in op het opsporen van fraude.

Het voorkomen van voedselfraude begint volgens zeventig procent van onze ondervraagden bij de producent: “De producent is hoofdverantwoordelijk, maar we moeten er samen voor staan om fraude te voorkomen. Denk hierbij aan de overheid, certificerende instellingen, de inkopende partijen en de consument.” Daarnaast gelooft het merendeel van de ondervraagden er niet in dat een volledige borging van voedselfraude in de keten haalbaar is, al is dit wel afhankelijk van het soort product:
“Je kunt het productieproces zo veel mogelijk afdichten, maar valsspelers zullen er altijd zijn.”

De lengte van de voedselketen is bepalend voor de complexiteit van het borgen van voedselfraude. De internationalisering van de levensmiddelenindustrie maakt het opsporen van fraude er niet gemakkelijker op. Toch zijn onze QA-managers het erover eens dat het niet uit moet maken waar de producten vandaan komen.

Onaangekondigde audits

Onaangekondigde audits zijn in opkomst en zullen in de toekomst steeds vaker voorkomen. Zestig procent van de ondervraagde QA-managers gelooft dat dit soort audits fraudezaken vroegtijdig aan het licht kunnen brengen:
“Er moet een basis van vertrouwen gecreëerd worden tussen voedselproducenten en afnemers. Onaangekondigde audits door zowel overheden, certificerende instellingen, als klanten kunnen het ontstaan van vertrouwen bevorderen.”

Tools

Om in te spelen op voedselfraude verschijnen er regelmatig nieuwe tools op de markt. Deze tools hebben veelal betrekking op een risico-inschatting van fraude binnen een bedrijf, zoals een risicoanalyse voor grondstoffen en producten. Onze QA-managers zien deze tools als een effectief hulpmiddel. Toch is er meer nodig om voedselfraude te bestrijden: “Risicoanalyse is een goede eerste stap, maar de vraag is hoe men vervolgens met de resultaten omgaat. De vervolgstappen zijn bepalend voor de effectiviteit van de aanpak.” Een voorbeeld van een volgende stap is het inzetten van productanalyses, bijvoorbeeld door middel van DNA-onderzoek. Deze analyses zijn echter vaak duur en daardoor niet altijd te realiseren. In de ideale situatie is er sprake van vertrouwen tussen voedselproducenten en afnemers. Bewustwording van fraude wordt door onze QA-managers genoemd als een belangrijke eerste stap bij het voorkomen van fraude.

Volgens onze QA-managers zal het opsporen van voedselfraude in de toekomst een belangrijk onderdeel zijn van het kwaliteitssysteem, met name voor bedrijven die grondstoffen verwerken die door een keten met veel schakels gaan.

Ook inkopende partijen zullen hierop in moeten spelen. De conclusie voor levensmiddelenproducenten is daarom helder: fraudedetectie opnemen in het kwaliteitssysteem zal noodzakelijk worden. De stijging in papierwerk nemen de QA-managers op de koop toe. “Het garanderen van voedselveiligheid blijft ons voornaamste doel.”